حکم میکروبلیدینگ ابرو سیستانی و آیت الله خامنه ای چیست؟

حکم میکروبلیدینگ ابرو سیستانی و آیت الله خامنه ای چیست؟ فاضل لنکرانی و مکارم چه می گویند مراجع تقلید اجماع دارند؟
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله العظمی سیستانی در پاسخ به سؤالاتی از ایشان درباره مسایل مربوط به زیور و زینت زنان، از جمله حکم میکروبلیدینگ ابرو  و خالکوبی مطالبی ارایه فرموده‌اند که متن سؤالات از ایشان و پاسخ‌های این مرجع تقلید به شرح ذیل است: ضمنا حکم میکروبلیدینگ ابرو آیت الله خامنه ای نیز پرداخته خواهد شد.

حکم میکروبلیدینگ ابرو آیت الله سیستانی

سؤال: آیا زن می‌تواند از انگشتر زینتی و یا دست‌بند و یا گردن‌بند به قصد آرایش استفاده کند و آیا چنان کاری حلال است یا حرام؟.
پاسخ: چنان کاری حلال است، امّا پوشاندن آنها از نامحرم، واجب است مگر انگشتر و النگو به شرط ایمن بودن از وقوع در حرام و یا آشکار کردن آنها به انگیزه جلب توجه نامحرمان نباشد.

سؤال: زنی که روی خود را نمی‌گیرد می‌تواند موهای صورت و ابروان را بردارد و پودر طبیعی و سبک بر صورت بزند؟.
پاسخ: برداشتن موی صورت، و باریک کردن ابروان، مانع از بازگذاشتن رو نمی شود به شرط آنکه از وقوع در حرام، ایمن باشد و بازگذاشتن صورت به انگیزه نگاه نامحرمان، نباشد، امّا پس از به کار بردن پودر و وسایل آرایشی، پوشاندن صورت واجب است.

سؤال: آیا دوشیزه گان می توانند با آرایش خفیف و استفاده از پودرهای زیبایی برای جلب توجه بانوان در مجالس ویژه و یا برای زیبایی بیشتر، حاضر شوند و قصدشان آن باشد که خواستگار پیدا شود و آیا چنین کاری عیب‌پوشی به حساب می آید؟
پاسخ: آن چنان آرایشی را جایز است انجام دهند و آن، پنهان کردن عیوب،محسوب نمی‌شود با این وجود، اگر عیب‌پوشی هم به حساب آید باز هم حرام نیست، مگر آنکه فریبکاری برای خواستگاران تلقی شود.

سؤال: آیا زیورآلاتی مثل خلخال برای زن حلال است ؟
پاسخ: حلال است.

سؤال: اگر دست وصورت به طور مصنوعی برنزه شود وضوء باطل است و اصلا ً گناه دارد و حرام است؟
پاسخ: وضو صحیح است و برنزه کردن بدن اشکال ندارد.

سؤال: حکم خال‌کوبی بر روی بدن چیست؟
پاسخ: فی نفسه اشکال ندارد.

سؤال: استفاده از روغن حیوانات حرام گوشت مثل مار به عنوان وسایل آرایشی دارویی چه حکمی دارد؟
پاسخ:  اشکال ندارد.

سؤال: آیا مصرف لوازم آرایشی و عطرهای که الکل دارند اشکال دارد مصرف محلول‌های موضعی که برای پوست تجویز می‌شود والکل دارد چطور ؟
پاسخ: اشکال ندارد.

سؤال: تاتوکردن ابروها و لب‌ها چه حکمی دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد ولی زنها باید آن را چنانچه عرفاً زینت حساب شود از نامحرم بپوشانند.

آیا طبق نظر آیت الله خامنه ای، حضور زن آرایش کرده (چیدن ابرو، سرمه کشیدن و استفاده از کحل و میکروبلیدینگ ابرو ) در اجتماع و معرض دید نامحرم، جایز است؟ اگر آرایش کم باشد، چه حکمی دارد؟

آیا طبق نظر آیت الله العظمی خامنه ای ( حکم میکروبلیدینگ ابرو ):
۱- زن می تواند با آرایش هایی همچون چیدن ابر

 

و، تراشیدن موهای بالای لب و استفاده از سرمه های آرایشی در اجتماع حضور پیدا کرده و خود را در معرض دید نامحرمان قراردهد؟
۲- در صورت وجود اشکال، آیا این حکم شامل کحل هم می شود؟
۳- آیا اگر آرایش، خیلی کم بوده و قابل توجه نباشد، جایز است؟

 

پاسخ اجمالی

۱ و ۲: جایز نیست و تفاوتی میان انواع وسیله­ی زینت نیست.

۳: اگر عرفاً زینت محسوب می­شود، جایز نیست. [۱]

 

عربی :
حضرت آیۃ اللھ العظمی خامنھ ای کے مطابق ، کیا عورت زینت کرکے ( بن ٹھن کر ، جیسے اَبرو بنا کر ، سرمھ لگاکر) سماج میں اور نامحرم کے سامنے گزر سکتی ھے ؟ اور اگر زینت کم ھو تو کیا حکم ھے؟

دارالافتا میگوید:

میکروبلیدینگ یا هاشور ابرو تنها برای زنی که ابروانش مشکل دارد جایز است؟

سوال:

هاشور ابرو و میکروبلیدینگ ابرو برای زن جایز است یا خیر؟

پاسخ:

میکروبلیدینگ یا هاشور ابرو، یکی از تکنیک‌‌های نیمه دائمی تاتو است که برای تغییر ظاهری ابروها استفاده می‌شود. این تکنیک باعث پر حجم نشان دادن ابروها می شود.فقها و صاحب‌نظران دینی در مورد حکم شرعیِ استفاده از این نوع آرایش‌ها اظهار داشته‌اند که اگر خانمی با مشکل شکستگی، کم‌پشتی و کچلیِ ابرو مواجه بود که باعث تنفر دیگران از وی می‌شد و نیاز شدیدی به استفاده از این نوع آرایش‌ها داشت، در این صورت بنا بر اصل ضرورت می‌توان از چنین آرایش‌هایی کار گرفت، در غیر این صورت که صرفاً جهت زیبایی انجام شود، ناجایز و حرام می‌باشد.

 

منبع: 

کما فی فتاوی الهندیه:

ویغسل شعر الشارب والحاجبین وما کان من شعر اللحیه على أصل الذقن ولا یجب إیصال الماء إلى منابت الشعر إلا أن یکون الشعر قلیلا تبدو منه المنابت. کذا فی فتاوى قاضی خان…؛ ولو ألزقت المرأه رأسها بطیب بحیث لا یصل الماء إلى أصول الشعر وجب علیها إزالته لیصل الماء إلى أصوله کذافی السراج الوهاج. {کتاب الطهاره، الفصل الأول فی فرائض الوضوء، الباب الثانی فی الغسل ۱/۵۳-۶۵- ط: دارالفکر}

 

و فی ردالمحتار:

(قوله: أن المسترسل)… وأما النابت على الخدین فیجب غسل ما دخل منه فی دائره الوجه دون الزائد علیها؛ ولذا قال فی البدائع: الصحیح أنه یجب غسل الشعر الذی یلاقی الخدین وظاهر الذقن لا ما استرسل من اللحیه عندنا. {کتاب الطهاره، أرکان الوضوء ۱/۳۳۴- ط: دارالثقافه و التراث}

 

و فی الفقه الاسلامی و أدلته:

الوشم حرام أیضاً: وهو أن تغرز إبره أو نحوها فی الجلد على ظهر الکف والمعصم أو الوجه أو الشفه وغیر ذلک، حتى یسیل الدم، ثم یحشى محل الغرز بکحل ونحوه، فیخضر.

والنمص: وهو نتف الشعر من الوجه حرام أیضاً إلا إذا نبت فی وجه المرأه شعر کثیر کلحیه وشارب، فیندب إزالتهما. {الحظر و الاباحه، المبحث الرابع الوشم و النتف ۴/۲۶۸۲- ط: دارالفکر}

 

و فی ردالمحتار:

و النهی عن النمص: (محمول على ما إذا فعلته لتتزین للأجانب، وإلا فلو کان فی وجهها شعر ینفر زوجها عنها بسببه، ففی تحریم إزالته بعد، لأن الزینه للنساء مطلوبه للتحسین، إلا أن یحمل على ما لا ضروره إلیه لما فی نتفه بالمنماص من الإیذاء. { کتاب الحظر والإباحه، فصل فی النظر والمس ۹/۴۴۵- ط: داراحیاء التراث} حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

 

و کذا فی فتاوی حقانیه:

سوال: آجکل بعض خواتین زیبائش کے لیے مصنوعی طریقه سے بھنویں(ابرو) بناتی هیں جس میں چهوٹے بلکه بعض بڑے بالوں کو کسی طریقه سے نکال دیتی هیں، کیا ان کی لیے ایسا کرنا جائز هے یا نهیں؟ الجواب: رسول الله صلی الله علیه و سلم نے ایسی عورت پر لعنت فرمائی هے جو اپنے بدن کو گو ندتی هے یا اپنے بالوں کے ساتھ دوسرے بال لگاتی هے، چونکه زیب و زینت کے لیے بھنویں بنانے میں بهی ان امور کا ارتکاب هوتاهے اس لیے خواتین کو ایسا کرنے کی اجازت نهیں هے.{ کتاب الکراهیه و الاباحه، باب اللباس ۲/۴۲۲- ط: المطبعه العربیه}

 

و فی آپ کے مسائل:

سوال: بھنووں کےبال بڑھ جانے پر یابے زیب هونے پر کٹواۓ یا موچنے سے اکھیڑے جا سکتے یا نهیں؟ جواب: بال بڑھ جائیں تو ان کو کٹوانا تو جائز هے، مگر موچنے سے اکھیڑ نادرست نهیں.{ جسمانی وضع قطع ۸/۳۴۷- ط: مکتبه لدھیانوی}🔸

 

حکم شرعی فیبروز و یا میکروبیلیدینگ = سایه و هاشور ابرو

سؤال در مورد حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای:

حکم شرعی فیبروز و یا میکروبیلیدینگ = سایه و هاشور کردن ابرو؛ چیست؟

آیا مانع آب هست یا بلامانع؟

آیا برای غسل یا وضو اشکال دارد یا نه؟

 

پاسخ:

اکثر مراجع تقلید در مورد {حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای فیبروز و یا میکروبیلیدینگ = سایه و هاشور} فرموده اند:
اگر سایه و هاشور ابرو، مجرد رنگ باشد و یا در زیر پوست بوده و بر ظاهر پوست چیزى که مانع از رسیدن آب بر آن شود، وجود نداشته باشد، وضو و غسل و نماز صحیح است. مگر زمانیکه مانع مذکور روی پوست بوده و دارای جرم است به نحوی که مانع از رسیدن آب به پوست شود؛ در این صورت ابتداء باید مانع برطرف شود و سپس اقدام به غسل یا وضو کرد.
تشخیص این که مانع آب هست یا نه با خود مکلف هست و البته اگر مانع باشد برای وضو یا غسل اشکال دارد.

نـکته:

البته این قابل درک است که همه افراد؛ چه آقایان و چه بانوان دوست دارند که زیبا باشند و قطعاً خداوند هم زیبایی را دوست دارد و دین مبین اسلام هم به زیبایی سفارش میکند؛ اما هر چیزی در جای خود نیکوست، لذا اهتمام به زیبایی نباید به جائی برسد و تا حدّی باشد که جای ارتباط زیبا و خوب را با خدا تعطیل و یا کمرنگ کند و موجب شود بندگی و عبادت خدا به زشتی انجام گیرد بطوری که مؤمنین بخاطر زیبائی بینی و ابرو یا زیبایی گونه به صورت برجسته دین و ارتباطشان با خدا به حاشیه کشانده شود!.

این که انسان بخواهد برای زیبایی‌های ظاهری کاری کند که مجبور شود نمازهای خود را با وضوی جبیره بخواند نباید مطلوب باشد خصوصاً این که اینگونه اعمال؛ در مواردی ناپسند و در مواردی ممکن است انسان در معرض انجام حرام قرار گیرد.

بنابراین

بخاطر آنچه بیان شد و بخاطر عوارض وخیم و خطرات زیادی که اینگونه اعمال برای بدن شخص دارد، باید به مؤمنین دوستانه تذکر داد و ارشاد کرد که به جای زیبا کردن صورت به زیبا کردن سیرت اقدام کنند.

زیرا یکی از اثرات وضعی سیرت خوب این است که به برکت آن، خداوند صاحب آن سیرت را محبوب دیگران می کند.
قرآن می فرماید:
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَٰنُ وُدًّا
همانا آنان که به خدا ایمان آوردند و نیکوکار شدند خدای رحمان آنها را (در نظر خلق و حق) محبوب می‌گرداند.

ــــــــــــــ

صورت زیبا نکوست ای برادر سیرت زیبا بجو !

سیرتت نیکو بساز، صورت نیکو چه سود ؟

حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

ــــــــــــــ

در پایگاه اطلاع رسانی حوزه در باره زیبائی و خودآرائی و حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای چنین آمده:

خداوند زیباست و زیبایی ها را دوست دارد. وقتی انسان به جهان می نگرد، همه چیز را در زیبایی بسیار می یابد. با آنکه به سبب نقص ماده دنیوی امکان آن نبوده تا هر چیز در تمامیت کمال زیبایی های خود جلوه کند، اما باز همین مجموعه ای که آفریده شده، در کمال زیبایی است. این بدان معناست که ماده دنیا اجازه نمی دهد تا زیباتر از این پدید آید؛ پس نقص در ماده است که بخش هائی از دنیا در قالب زشت و شر خودنمایی می کند؛ ولی همین دنیا با برخی از زشتی هایش، در اوج کمال و زیبایی شایسته خویش قرار دارد.

اصولا زیبایی به عنوان یک امر کمالی، مطلوب و محبوب خداوند است و خداوند جز کمال، خوبی و نیکی نمی خواهد و هرگز شر و بدی و زشتی نمی آفریند و بدان فرمان نمی دهد، چنان که بارها در آیات قرآنی این معنا مورد تأکید قرار گرفته است.

دیدگاه اسلام نسبت به مسئله زیبایی و خودآرایی و نقش خودآرایی در فرآیند رشد انسان:

با نگاهی به نظام هستی درمی یابیم که هستی در زیباترین شکل خود آفریده شده است؛ از این رو از آن به نظام احسن یعنی دستگاه و سیستم نیکو یاد می شود؛ چرا که هر چیزی در کمال اعتدال و تمامیت و توازن خود قرار گرفته است، بگونه ای که ترکیب اینها همراه با رنگ هایی که از آن ساطع می شود، چشم و دل نواز است و روح و روان آدمی را شاد کرده و آرامش را به او هدیه می کند.

شاید موجودات دیگر آنگونه که ما جهان را می بینیم و درک می کنیم، نبینند و یا درک نکنند؛ زیرا ابزارهای شناختی و ادراکی آنان تفاوت های جدی با ابزارهای شناختی و ادراکی انسان دارد. همین انسان ها وقتی دچار بیماری و نقص عضوی چون کوررنگی می شوند، میزان شناخت آنها از حقایق و زیبایی های آن کاسته شده و سطح آن جابه جا می شود. از این رو گفته اند: من فقد حسا فقد فقد علما؛ هر کسی حسی را از دست دهد علم و دانشی را از دست داده است.

ساختار چشم، گوش، قلب و دیگر ابزارهای شناختی دیگر موجودات جهان با انسان ها متفاوت است. لذا نمی توان گفت جهان را دیگر موجودات همانگونه می بینند که ما می بینیم. با این همه از آنجایی که انسان، اشرف مخلوقات الهی است از ابزارهای شناختی برتر و بهتری بهره مند است که همین مسئله موجب می شود تا جهان از نظر انسان بگونه ای دیگر دیده و درک شود. خداوند انسان را خلیفه خود قرار داده و از همین مقام به او دانش هایی را عنایت کرده که خاص انسان است و دیگران حتی فرشتگان نیز از آن بی بهره هستند (۱) از همین رو انسان به یک معنا از چشم خداوند به هستی می نگرد و همان چیزی را می بیند که خداوند آفریده است. در حقیقت درک انسان از حقایق بیرونی و هستی، درکی کامل تر و به واقع نزدیکتر است.

اینکه گفته می شود درکی به واقع نزدیک تر به این معناست که انسان زمانی به درک واقعیت چنان که هست می رسد که بتواند در مقام مظهریت اسما و صفات الهی بنشیند تا بتواند از منظر متاله و خدایی شده به آفریده های خدایی بنگرد. بنابراین، تنها کسانی جهان را چنان که هست می بینند و درک می کنند که خدایی شده و همه اسما و صفات سرشته در ذات خویش را با عبودیت، فعلیت داده باشند. از این رو توده های مردم نمی توانند بسیاری از حقایق و واقعیت های هستی را چنان که هست بنگرند. حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

انسان هایی که نتوانند اسماء و صفات الهی را در خود فعلیت و ظهور دهند، همانند انسان های ناقص الخلقه ای هستند که فاقد برخی از ابزارهای شناختی و ادراکی هستند. از این رو توده های مردم نمی توانند برخی از امور هستی را که قابل رویت و دیدن است ببینند، از جمله اینکه نمی توانند موجوداتی چون جنیان و فرشتگان را ببینند و از آنها شناخت و درکی داشته باشند. خداوند در آیه ۲۷ سوره اعراف درباره مردم می گوید که شما جنیان را نمی بینید در حالی که آنان شما را می بینند.

اما کسانی که به کمال برسند نه تنها آنان را می بینند، بلکه آنان را به خدمت خویش در می آورند و به کار می گیرند. به عنوان نمونه حضرت سلیمان (علیه السلام) این گونه بود و در ساخت ساختمان های گوناگون و نیز دریانوردی و غواصی از آنها بهره می برد (۲).

نگاه انسان های کامل به جهان، نگاهی کامل است و حقایق را همان گونه که هست می بینند، چرا که همه پرده هایی که جلوی دیدن حقایق و ادراک آن را می گیرد، برداشته شده است، یعنی همان گونه که در هنگام مرگ همه پرده ها کنار می رود و شناخت نسبت به حقایق و واقعیت های هستی کامل می شود (۳)، برای این انسان های کامل در همین دنیا این اتفاق می افتد، چنان که امیرمومنان علی (علیه السلام) می فرماید: لُو کُشِفَ الغِطاءَ ما ازْدَدْتُ یقینا؛ اگر پرده ها کنار رود چیزی بر یقین من افزوده نمی شود.

انسان ها در طول زندگی خویش با کارهایی، نه تنها پرده ها را برنمی دارند، بلکه بر آن می افزایند و امکان شناخت و ادراک حقایق هستی را از خود سلب می کنند(۴) و به همان میزان نگاه ایشان به زیبایی های هستی کاهش می یابد. از این رو مثلا زشتی ها و پلیدی ها و زشتکاری ها و نابهنجاری های خود و دیگران را امری زیبا و پسندیده می بینند و امر فساد را صحیح و کار افسادی خود را اصلاح می بینند، چون شعور و قدرت ادراکی خود را با بستن و محدود کردن ابزارهای شناختی و ادراکی کاهش داده یا دگرگون کرده اند. (۵) حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

زیبایی و خودآرایی محبوب در نزد خداوند

به هرحال، انسان به عنوان خلیفه و اشرف آفریده های الهی از توان شناختی و ادراکی خوبی نسبت به حقایق و واقعیت های هستی برخوردار است و می تواند زیبایی های هستی را به خوبی ادراک کند. از آن جایی که جهان تکوین براساس عدالت، توازن، زیبایی و جمال آفریده شده است،

خداوند به حکم تطابق تکوین و تشریع، خواهان آن است که انسان خودآرایی و جمال را در دستور کار قرار دهد؛ زیرا زیبایی نشانه ای از عدالت، توازن، خیر و مانند آن است. خداوند همان گونه که شر نیافریده است و شر را دوست نمی دارد و بدان فرمان نمی دهد، خواهان گرایش مردم به طیبات و پاکی ها و زیبایی هاست. از این رو آموزه های اسلامی که مطابق فطرت و تکوین است(۶) بر آن است تا انسان ها به سوی پاکی ها و خوبی ها و زیبایی ها بروند و جهانی از زیبایی برای خود ایجاد کنند و از همه زشتی ها و بدی ها و پلیدی ها رهایی یابند؛ زیرا کمال انسان در رهایی از نواقص و شرور و رسیدن به خوبی ها و نیکویی هاست.

پس می توان گفت که خداوند زیباآفرین است و زیبایی ها را دوست دارد و هر چیزی که زیبا باشد محبوب خداوند است. از این رو خداوند خودآرایی به معنای زیبا کردن خود را با اموری چون نظافت و آرایش با آرایه های زیبا چون لباس زیبا و زیورآلات دوست می دارد. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرماید: اِنَّ اللّه َ تَعالی جَمیلٌ یُحِبُّ الْجَمالَ، سَخیٌّ یُحِبُّ السَّخاءَ، نَظیفٌ یُحِبُّ النَّظافَهَ؛ خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد، بخشنده است و بخشش را دوست دارد، پاکیزه است و پاکیزگی را دوست دارد.(۷)حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

امام صادق (علیه السلام) نیز در این باره می فرماید: خداوند زیبایی و خودآرایی را دوست دارد و از فقر و تظاهر به فقر بیزار است. هرگاه خداوند به بنده ای نعمتی بدهد، دوست دارد اثر آن را در او ببیند. عرض شد: چگونه؟ فرمودند: لباس تمیز بپوشد، خود را خوشبو کند، خانه اش را گچکاری کند، جلوی در حیاط خود را جارو کند، حتی روشن کردن چراغ قبل از غروب خورشید فقر را می برد و روزی را زیاد می کند.(۸)

با نگاهی به تصویر خداوند در قرآن از بهشت و بهشتی ها به خوبی روشن می شود که خداوند هر چیزی که موجب آرایش و زیباتر شدن موجودات از جمله بهشتی ها شود دوست می دارد و در بهشت آن را فراهم آورده است. از این رو در آیات قرآنی درباره حوریان بهشتی، به آرایه هایی که آنان برای زیباتر شدن خود بهره می گیرند، اشاره دارد و از لباس های حریر و ابریشمی و چشم نواز آنان سخن به میان آورده است.(۹)

خداوند همچنین در آیه زیر بیان می کند که همه زیبایی ها در قیامت از آن مؤمنان است که خود را به کمالات آراستند و زیبایی واقعی را کسب کرده و در قیامت آن را به نمایش کامل می گذارند قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا خَالِصَهً یَوْمَ الْقِیَامَهِ ۗ  به آنها بگو که این نعمتها و موهبتها در زندگی دنیا برای کسانی است که ایمان آورده اند و روز قیامت نیز خاص آنان می باشد.(۱۰)حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

خودآرایی و زینت کردن که در زبان عربی به آن تجمل گفته می شود به معنای زیور بستن، آذین کردن، خودآراستن با مال و بهره گیری از هر آن چیزی است که انسان و خانه و محیط زیست او را زیبا می کند. این چیزهایی که انسان خود را با آن زینت می دهد و می آراید، ابزارهایی است که در شکل جمع آن تجملات گفته می شود(۱۱) همچنین به آنچه که موجب نشان دادن شأن و شکوه و زیبایی باشد، تجمل گویند.(۱۲)

اینکه انسان به چیزی گرایش می یابد و آن را کمالی بشمار می آورد، در همان حال آن را زیبا نیز می یابد؛ زیرا چیز کمالی همواره زیباست و از جمال نیز بهره ای برده است؛ چرا که زیبایی به معنای نظم و هماهنگی و پاکی و توازنی است که در چیزی وجود دارد و عقل و تمایلات عالی انسان را تحریک کند و لذت و انبساط پدید آورد. البته سطوح ادراکی انسان ها متفاوت است و همین مسئله نیز موجب می شود که زیبایی به یک معنا امری نسبی باشد.(۱۳)

در عربی واژگان دیگری چون زینت و مانند آن برای بیان زیبایی به کار می رود ولی باید توجه داشت که زینت آن است که چیزی به خودی خود ارزشمند باشد و ما آن را به خود می بندیم تا ارزش پیدا کنیم. زینت بر سه نوع است: زینت باطنی مانند علم و اعتقادات صحیح؛ زینت بدنی و جسمی مثل نیرومندی و زینت خارجی مانند زیور آلات، مال و وسائل زندگی.(۱۴) حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

جمال بر دو نوع است، یکی آنکه در نفس انسان است یا در بدنش یا در افعال و رفتارش می باشد؛ و نوع دیگر جمال، آن خوبی است که انسان به دیگری می رساند.

البته آرایه های واقعی انسان همان کمالات معنوی اوست، ولی این بدان معنا نیست که انسان خود را به آرایه های مادی و ظاهری نیاراید. از این رو خداوند برای حضور در مساجد و کسب کمالات معنوی از طریق عبادت، خواهان بهره گیری از آرایه های ظاهری می شود و می فرماید: یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ ای فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود داشته باشید و خود را به زر و زیور بیارایید.(۱۵)

از نظر قرآن هرگونه پرهیز از پلیدی و زشتی در هر شکلی لازم است و انسان همان گونه که از زشتی های باطنی چون ظلم و ستم و کفر و شرک و مانند آن می بایست پرهیز کند باید از زشتی ها و پلیدی های ظاهری هم به دور باشد. از این رو نظافت و طهارت در اسلام واجب شده است. همچنین خداوند خواهان بهره گیری مؤمنان از همه خوبی ها و پاکی ها و زیبایی های مادی و معنوی است. لذا هرگونه تحریم چیزهای خوب و پاک و زیبا را ناروا دانسته و در مقام سرزنش می فرماید: قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَهَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ ۚ ای پیامبر! بگو چه کسی زینت های الهی را که برای بندگانش آفریده و همچنین مواهب و روزی های پاک و پاکیزه را تحریم کرده است.(۱۶)

پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلّم در این باره می فرماید: إنّ اللّه َ تعالى جمیلٌ یُحِبُّ الجَمالَ ، و یُحِبُّ أنْ یَرى أثَرَ نِعمَتِهِ على عَبدِهِ خداوند متعال زیباست و زیبایی را دوست دارد و خواستار آن است که اثر نعمت خود را در بنده اش ببیند.(۱۷)

این بدان معناست که پرهیز از خودآرایی و تجمل به معنای کفران نعمت و ناسپاسی است؛ چرا که وقتی شخصی به دیگری چیزی می دهد دوست دارد که ببیند آن شخص از آن بهره می برد و استفاده می کند و اگر این کار را نکند گویی کفران نعمت کرده است. خداوند چیزی را که به انسان می دهد دوست دارد که آن، مورد استفاده قرار گیرد وهمین استفاده درست است که به معنای شکرگزاری و سپاس است. البته گاه سخن گفتن از نعمت نیز نشان دهنده این مطلب است(۱۸) ولی نشان دادن در عمل مهمتر وگویاتر به این معناست. پس خداوند دوست دارد که از نعمت های الهی به درستی استفاده شود که از آن جمله آراسته شدن به آرایه هایی است که انسان یا محیط زیست او را، زیباتر می کند. حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

در همین زمینه امام جعفر صادق (علیه السلام) نیز فرموده است: خداوند زیبایی و خودآرایی را دوست دارد و بینوایی و قیافه فقرآلود را ناخوش می دارد. هرگاه خداوند به بنده ای نعمتی دهد، دوست دارد اثر آن را در او ببیند.

در این هنگام یکی از یاران حضرت سؤال نمود: چگونه؟ حضرت در پاسخ وی فرمود: لباس تمیز پوشیدن؛ خوشبو نمودن خود واستعمال عطر؛ نیکو و زیبا ساختن خانه و کاشانه؛ جارو کردن جلوی در خانه؛ روشن کردن چراغ پیش از غروب که موجب رفع فقر و زیادی روزی می شود.(۱۹)

در حدیث دیگری نیز امام صادق (علیه السلام) امر فرمود: البَسْ و تَجَمّلْ ، فإنَّ اللّه َ جمیلٌ یُحِبُّ الجَمالَ ، و لیَکُن مِن حَلالٍ لباس زیبا بپوش؛ زیرا خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد، اما باید حلال باشد.(۲۰)

نکته جالبی که امام در این حدیث بر آن تأکید می کند آن است که بایستی آدمی ظاهر خود را آراسته نماید و لباس زیبا و مناسب بپوشد، اما این آراستگی لازم است از راه حلال باشد، نه آن که به هر قیمتی – هرچند از راه حرام و غیرمشروع – انسان ظاهر خود را بیاراید.

آن حضرت در روایتی فرموده است که پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم مردی را دید که موهای سرش ژولیده، لباسش کثیف و چرکین و سر و وضعش پریشان و به هم ریخته بود، به او فرمود که بهره بردن از نعمتهای الهی و نمایاندن نعمت جزء دین است.(۲۱) حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلّم در فرمایش گهربار خویش تأکید می کند که خدای تعالی دوست دارد وقتی بنده اش نزد برادران خود می رود با هیئت و ظاهری آراسته برود.

با نگاهی به سیره عملی پیامبر گرامی اسلام و امامان معصوم (علیهم السلام) در برخورد با دیگران درمی یابیم که در عین ساده زیستن و پرهیز از اسراف و تجمل گرایی موارد زیر را رعایت می کردند و دیگران را نیز به آن سفارش می نمودند: ۱- عطرزدن و خوشبو کردن خویش؛ ۲- شانه زدن موها؛ ۳- گاهی رنگین نمودن موی خود؛ ۴- لباس تمیز و پاکیزه پوشیدن؛ ۵- مرتب نمودن سر و وضع ظاهری در ملاقات با دیگران.(۲۲)

زیبایی های معنوی – جکم میکروبلیدینگ ابرو

هرچند که زیبایی های ظاهری همانند نظافت و پاکی ظاهری مهم و اساسی است، ولی مهم تر و اساسی تر زیبایی ها و طهارت باطنی انسان است؛ چرا که انسان آنچه را با خود به دنیای دیگر می برد، همان چیزی است که در شخصیت او جا گرفته و شاکله وجودی اش را تشکیل می دهد.

پس اخلاق و دین، مهم ترین زیبایی هایی است که انسان می تواند خود را بدان آرایش کند. از آن جایی که در انسان فضایل اخلاقی، مهم ترین جلوه های زیبایی انسان است، در آیات و روایات بر آن تاکید شده تا انسان خود را بدان ها بیاراید. امیرمؤمنان امام علی (علیه السلام) در این باره می فرماید: عَوِّد نَفسَک الجَمیلَ فَبِاعتیادِک اِیاهُ یعودُ لَذیذا؛ خودت را به کارهای زیبا عادت بده که اگر به آنها عادت کنی، برایت لذت بخش می شوند.(۲۳)

زیبایی زن نیز در حیا و عفت اوست. زن با عفت و حیای خویش، گوهر دردانه را در خود صیانت و محافظت می کند. از این رو امیرمؤمنان علی (علیه السلام) درباره زیبایی زن می فرماید: صِیانَهُ المَرأهِ أنعَمُ لِحالِها وَ أدوَمُ لِجَمالِها؛ محفوظ بودن زن، برای سلامتی اش مفیدتر است و زیبایی او را بادوام تر می کند.(۲۴) حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

پس انسان می تواند با اخلاق و دین داری و عقل مداری، خود را به آرایه هایی بیاراید که حقیقت و باطن و ملکوت او را زیبا می کند. انسان باید خود را به فضایل اخلاقی و دینی بیاراید تا بهتر دیده شود و حقیقت انسانیت نیز چیزی جز همین آرایه های معنوی نیست. سخن در این باره بسیار است ولی به همین مقدار در اینجا بسنده می شود.

امروزه خالکوبی کردن در سراسر جهان فراگیر شده و زنان و مردان ابروان و خطوط مژه و لب‌های خود را یا نقش و نگارهایی در بازو و ساعدشان تتو می‌کنند، این عمل از نظر شرعی چه حکمی دارد؟

 

 

حکم میکروبلیدینگ ابرو حضرت آیت الله خامنه‌ای

خالکوبی حرام نیست. به شرط آنکه ترویج فرهنگ غیراسلامی نشود. وضو و غسل آن هم صحیح است.

سوال: بعضی از قسمت‌های بدنم خالکوبی (تتو) شده است، گفته می‌شود که غسل و وضو و نمازم باطل هستند و نمازی از من پذیرفته نمی‌شود. امیدوارم مرا در این باره راهنمایی فرمائید.

جواب: اگر خالکوبی مجرد رنگ باشد و یا در زیر پوست بوده و بر ظاهر پوست چیزی که مانع از رسیدن آب بر آن شود وجود نداشته باشد، وضو و غسل و نماز صحیح است.

سوال: کاشت و هاشور ابرو اشکال دارد؟ آیا لازم است از نامحرم پوشانده شود؟

جواب: اگر به گونه‌ای باشد که مانع رسیدن آب به پوست یا ابرو شود، وضو و غسل صحیح نیست و اگر زیبایی و زینت محسوب شود، باید از نامحرم پوشانده شود.

حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

حکم میکروبلیدینگ ابروحضرت آیت الله سیستانی

سوال: حکم خالکوبی یا تاتو (تتو) یا هاشور ابرو برای خانم‌ها چیست؟ آیا مانع غسل و وضو است؟ آیا نشان دادن آن به نامحرم جایز است؟

جواب: خالکوبی زیر پوست فی حد ذاته اشکال ندارد و مانع وضو و غسل نیست ولی اگر عرفا زینت به حساب بیاید زن باید آن را از مرد نامحرم بپوشاند.

سوال: من یک پسر جوان هستم دوست داشتم روی دستم خالکوبی کنم آیا حرام است و آیا غسل و وضویم مشکل دارد و آیا پس از مرگ باید آنها را بتراشند؟

جواب: فی‌نفسه اشکال ندارد. و خالکوبی زیر پوستی مانع غسل و وضو نمی‌شود، و تراشیدن لازم نیست.

سوال: تتو کردن ابروها و لب‌ها چه حکمی دارد؟ و آیا تتو مانع غسل و وضو می‌شود؟

جواب: خالکوبی زیر پوست فی حد ذاته اشکال ندارد و مانع وضو و غسل نیست ولی اگر عرفا زینت به حساب بیاید زن باید آن را از مرد نامحرم بپوشاند.

سوال: کاشتن ابرو برای زنان اشکال دارد یا خیر؟ ( حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای)

جواب: کاشتن ابرو اگر رشد نداشته باشد به جهت وضو و غسل اشکال دارد ولی اگر ابروی کاشته شده مانند ابرو طبیعی رشد می‌کند اشکال ندارد.

حکم میکروبلیدینگ ابروحضرت آیت الله مکارم شیرازی

سوال: اخیراً برخی از بانوان نسبت به ابرو یا دور لب، عملیّات تتو انجام می‌دهند، (پر رنگ کردن دور ابرو و لب با خال کوبی که طبعاً زینت تلقّی می‌شود و گاه پوشاندن آن نیز مقدور نمی‌باشد) لطفاً حکم این عمل را بیان نمائید؟

جواب: این کار در صورتی که آرایش تند محسوب نشود و منشأ فسادی نگردد جایز است؛ و در هر حال برای وضو و غسل اشکالی ندارد، زیرا چیزی نیست که روی پوست را بپوشاند. و اگر روی پوست باشد، باید در صورت امکان به هنگام غسل و وضو برطرف گردد.

سوال: اگر ابرو یا لب تتو شود برای غسل چه حکمی دارد؟

جواب: این کار در صورتی که آرایش تند محسوب نشود و منشأ فساد نگردد جایز است و در هر حال برای غسل اشکالی ندارد، زیرا چیزی نیست که روی پوست را بپوشاند و اگر روی پوست باشد باید در صورت امکان به هنگام غسل برطرف شود.

حکم داشتن تاتوی ابرو برای خانم ها در احرام حج

  • حکم آیت الله خامنه ای درباره داشتن تاتوی ابرو : حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای
    حکم تاتو ابرو از نظر امام خامنه ای در حج بدین صورت است که اگر عرفاً زینت محسوب شود لازم است به‌گونه‌اى که صورت پوشانده نشود آن را از دید نامحرم حفظ نماید (مثلاً انداختن پارچه یا مقنعه‌اى به صورت پرده و آویخته) و اگر عرفاً زینت محسوب نمى‌شود و موجب جلب توجه نامحرم نمى‌گردد لازم نیست.
  • فتوای ٱیت الله فاضل لنکرانی درباره داشتن تاتوی ابرو :
    حکم تاتو ابرو از نظر آیت الله فاضل لنکرانی در حج بدین صورت است اگر ابروی تاتو شده عرفا زینت حساب شود و جلب توجه نامحرم کند باید درغیر حالت احرام از نامحرم پوشانده شود ولی در حالت احرام لازم نیست بپوشاند.
  • فتوای آیت الله وحید خراسانی درباره داشتن تاتوی ابرو :
    زن در حال احرام مى تواند از مرد نامحرم رو بگیرد، به این که گوشه عبا یا چادر و مانند آن را که بر سر دارد تا گردن خود پایین بکشد، ولى احتیاط واجب این است که قسمت پایین آمده را به وسیله دست یا غیر آن از صورت خود دور نـگه دارد.
  • فتوای آیت الله سیستانی درباره داشتن تاتوی ابرو :
    زن در حال احرام مى تواند از مرد نامحرم رو بگیرد، به این که گوشه عبا یا چادر و مانند آن را که بر سر دارد تا گردن خود پایین بکشد، ولى احتیاط واجب این است که قسمت پایین آمده را به وسیله دست یا غیر آن از صورت خود دور نـگه دارد.و جایز است برای زن که گوشه لباس خود را بر صورتش به طرف بینی به قدری که بتواند ببیند رها کند .

منبع: کانال تلگرام نشر احکام اسلامی به نقل از استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات اداره تبلیغ اینترنتی حوزه های علمیه

حکم آیت الله تبریزی درباره تاتو :

در صورتیکه پوست روی آن را بپوشاند و نقش اسماء محترمات نباشد اشکال ندارد ولو زینت باشد. البته اگر بانوان این زینت را انجام دهند باید از نامحرم بپوشانند. در صورتیکه زن باشد یا مردی که انجام می دهد محرم باشد و شرائط فوق رعایت شود اشکال ندارد.

حکم آیت الله بهجت (ره):

 زینت است و باید از نامحرم پوشانده شود. اگر نمی پوشاند انجام ندهد. 

استفتائات خصوصی از معظم له –  موسوعه فقهی تحقیقات و استفتائات واحد پاسخ به سوالات جامعه الزهرا (سلام الله علیها)، قم، مجموعه احکام  حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای ۱۱


آیا تاتو کردن در ماه رمضان باعث باطل شدن روزه می شود؟

پاسخ اجمالی : تاتو روزه را باطل نمی کند.
لازم به یاد آوری است که مبطلات روزه عبارت اند از:
۱. خوردن و آشامیدن، ۲. جماع، ۳. استمناء، (انسان با خود کارى کند که منى از او بیرون آید)، ۴. دروغ بستن به خدا و پیغمبر (ص) و جانشینان پیغمبر (ع)، ۵. رساندن غبار غلیظ به حلق، ۶. فرو بردن تمام سر در آب، ۷. باقى ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح، ۸. اماله کردن با چیزهاى روان، ۹. قى کردن

منبع: توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏۱، ص ۸۹۱ ، م ۱۵۷۲.حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای


حکم خالکوبی در اسلام و میکروبلیدینگ ابرو

انجام تاتو یا خالکوبی می تواند به دلیل یک رفتار فرقه ای و مذهبی و یا به خاطر زیبایی و یا جهت یک عقیده خاص و خیابانی باشد . در این متن میخواهیم به بررسی حکم خالکوبی از دیدگاه مراجع بپردازیم.
قرار گرفتن مواد رنگی با منشاء خارجی در زیر پوست باعث تغییرات رنگی می شود که این حرکات را خالکوبی یا تاتو می نامیم . بطور کلی اگر خالکوبی برای بدن ضرر نداشته باشد و تصاویر مبتذل و انحرافی نباشد حرام نیست و می توان با آن وضو و غسل نمود اما بهتر است از این کار پرهیزشود.

اما اگر عکس های مستهجن بر بدن خالکوبی شود و یا اسامی مقدس که در حال عدم وضو یا جنابت مایه اشکال شود، حرام است.

در این بین این سوال پیش می‌آید که حکم مس آیات قرآن که بر روی بدن خالکوبی شده است چیست؟ خالکوبی آیات زیر پوست قرار می گیرد و مسّ آنها اشکالی ندارد؛ اما اگر بتوان بدون ضرر به بدن آنها را پاک کنند، احتیاط آن است که پاک شود.

  • حکم آیت الله خامنه ای درباره خالکوبی و تتو بدن:
    « خالکوبی حرام نیست و اثری که از آن در زیر پوست می گذارد مانع از رسیدن آب نیست و وضو و غسل با آن صحیح است.»
  • حکم ٱیت الله مکارم شیرازی درباره خالکوبی و تاتو بدن:
    حرام نیست مگر اینکه عکس های مستهجن باشد و یا اسامی مقدس که در حال عدم وضو یا جنابت مایه اشکال شود.

حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای

 

 

حکم تاتو خط چشم و تاتو لب چیست؟

جواب : اشکال ندارد، ولی زن‌ها باید ان را چنانچه عرفا زینت حساب شود باید از نامحرم بپوشانند.

 در ایامی که به دلیل هاشور ابرو نباید آب به ابرو برسد، باید وضوی جبیره ای گرفت یا تیمم لازم است؟

  • حکم آیت الله خامنه ای :
    در صورتی که آب برای پوست ضرر نداشته باشد، باید برای وضو مانع برطرف شده و وضو بگیرید. فی نفسه اشکال ندارد ولی اگر عرفا زینت محسوب شود، باید از نامحرم بپوشانند و اگر هاشور در زیر پوست باشد ضرری به صحت وضو و غسل نمی زند[۱].
  • حکم آیت الله مکارم شیرازی :
    چنانچه در ایام ذکر شده رسیدن آب به ابرو ضرر دارد، باید وضوی جبیره ای بگیرد یعنی اطراف آن محل را بشوید و بنابراحتیاط مستحب، روی جبیره را نیز مسح کند[۲].
  • حکم آیت الله سیستانی:
    جایز نیست کاری کنید که مجبور به تیمم شوید بلکه باید در ایام عادت ماهیانه انجام بدید که مشکلی از این جهت پیش نیاید[۳].
  • حکم آیت الله شبیری زنجانی:
    فرض سوال مجوز هیج یک از امور مذکور نیست و فرد مذکور باید وضوی عادی بگیرد. اگر زیر پوست انجام شود و مانع رسیدن آب به اعضاء نباشد، جایز است، امّا اگر مستلزم حرامی شود مثلا شخص عاجز از وضو یا غسل کامل شود، جایز نیست[۴].
  • حکم آیت الله وحید سیستانی :
    انجام این کار هم برای آرایشگر و هم برای آن خانم حرام است مگر اینکه زیر پوست باشد و در ایام عادت ماهانه که مکلف به نماز نیست انجام دهد به طوری که از زمان پاک شدن از عادت بتواند وضو و غسل را به طور عادی انجام دهد و اگر شخصی این کار را انجام داد واجب است عباداتش را انجام دهد و بنابر احتیاط واجب هم وضوی جبیره نماید هم تیمم و بعد از خوب شدن محل ،بنابر احتیاط واجب قضاء عبادات را به جا آورد[۵].
  • حکم آیت الله فاضل لنکرانی :
    هاشور کردن ابرو مجوز شرعی برای وضوی جبیره یا تیمم حساب نمی شود. خانم ها می توانند در ایام عادت ماهیانه که نماز به ایشان واجب نیست این کار را انجام دهند. در ضمن اگر با هاشور کردن جرمی روی پوست قرار می گیرد بر این اساس وضو با وجود آن جرم باطل است[۶]. حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای
  • میکروپیگمنتیشن بهتر است یا میکروبلیدینگ؟

 

 


[۱]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: ۶۳۳۷۰۰.
[۲]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله مکارم، کد رهگیری: ۹۴۱۲۱۶۰۰۴۳.
[۳]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله سیستانی، کد استفتاء: ۴۵۶۰۹۷.
​​​​​[۴]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: ۲۷۷۰۳.
[۵]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله وحید، کد استفتاء: ۱۶۹۶۴.
[۶]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: ۹۴۰۴۷۵۰.

پی نوشت:

(۱) بقره، آیات ۳۰ و ۳۱

(۲) انبیاء، آیه ۸۲

(۳) ق، آیه ۲۲

(۴) بقره، آیه ۷و آیات دیگر

(۵) بقره، آیات ۷ تا ۱۲

(۶) روم، آیه۳۰

(۷) نهج الفصاحه، ح۶۹۰

(۸) امالی طوسی، ص۲۷۵، ح۵۲۶

(۹) کهف، آیه۳۱؛ دخان، آیه۵۳؛ رحمن، آیه۵۴؛ انسان، آیه۲۱

(۱۰) اعراف، آیه۳۲

(۱۱) فرهنگ فارسی، محمد معین،امیرکبیر، ۱۳۷۱، ج ۱، ص ۱۰۳۲

(۱۲) لغت نامه دهخدا، علی اکبر دهخدا، انتشارات مجلس شورای اسلامی، ج ۱۴

(۱۳) دهخدا، ذیل کلمه زیبا

(۱۴) المفردات فی غریب القرآن، ۱۴۱۲ق، ص ۳۸۹

(۱۵) اعراف، آیه ۳۱

(۱۶) اعراف، آیه ۳۲

(۱۷) میزان الحکمه، محمدی ری شهری، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۳۶۷، ج۲، ص  حکم میکروبلیدینگ ابرو  سیستانی و آیت الله خامنه ای ۲۴۶۳

(۱۸) ضحی، آیه ۱۱

(۱۹) بحارالانوار، ج ۷۶، ص ۱۴۱

(۲۰) وسایل الشیعه، ج۳، ص ۳۴۰

(۲۱) الکافی، ج ۶، ص ۴۳۹

(۲۲) دایره المعارف تشیع، ج ۴، ص ۱۲۹

(۲۳) شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۲۰، ص ۲۶۶، ح۹۲

(۲۴) غرر الحکم، ح

 

امتیاز شما به این مقاله؟

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱۲ رای

Originally posted on ۱۴۰۱-۱۱-۱۷ @ ۷:۲۵ ب٫ظ

کپی با لینک مستقیم بلامانع است
کپی با لینک مستقیم بلامانع است
محسن زارعی نژاد
محسن زارعی نژاد

من محسن آقایی با شهرت زارعی نژاد دکترای تخصصی مهندسی صنایع

صغحه من

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ورود

هنوز حساب کاربری ندارید؟

برای دیدن محصولات که دنبال آن هستید تایپ کنید.