روز مادر ۱۴۰۲ کی هست؟ هدیه مناسب برای مادر

روز مادر در ملل گوناگون

بعد از اینکه تعطیلات در ایالات متحده از سوی سایر فرهنگ‌ها و ملت‌ها پذیرفته شد، تاریخ این روز نیز عوض شد تا با روزی که از قدیم مربوط به مادران بود یا سایر جشن‌های ملی، یکی شود؛ مانند «یکشنبهٔ مادر» در انگلستان یا در یونان، جشن ظهور مسیح برای مسیحیان اورتودوکس (۲ فوریه). در بعضی کشورها، این روز به روزی که برای بیشتر مذهب‌ها مهم بود تغییر یافت، مانند روز مریم مقدس در کشورهای کاتولیک؛ یا روز تولد دختر پیامبر اسلام در ایران. برخی کشورها، آن را به روزهای تاریخی خود تغییر دادند، مانند بولیوی که روز جنگ ویژه‌ای را که زن‌ها نیز در آن شرکت داشتند، انتخاب کرد.

گاه شمار روز مادر ۱۴۰۲

گاه‌شمار میلادی
رویداد	روز	کشور
دومین یکشنبهٔ فوریه	روز ۱۴ فوریه در سال ۲۰۱۰ روز ۱۳ فوریه در سال ۲۰۱۱ روز ۱۲ فوریه در سال ۲۰۱۲	نروژ
۳ مارس		گرجستان
۸ مارس		افغانستان  آلبانی  ارمنستان†	جمهوری آذربایجان  بلاروس†  بوسنی و هرزگوین†	بلغارستان†  قزاقستان†  لائوس	مقدونیه شمالی†  مولدووا  مونته‌نگرو†  رومانی†[۱]	صربستان†  اوکراین†  ویتنام†*
چهارمین یکشنبهٔ دورهٔ روزه[۲]	۱۴ مارس در سال ۲۰۱۰ ۳ آوریل در سال ۲۰۱۱ ۱۸ مارس در سال ۲۰۱۲	جمهوری ایرلند  نیجریه	بریتانیا  بنگلادش
۲۰ مارس		سوریه[۳]
۲۱ مارس (اعتدال بهاری)		بحرین  مصر  اردن  کویت  لیبی	لبنان[۴]  عمان  فلسطین  قطر  ئ[۵]	عربستان سعودی  سودان	امارات متحده عربی  یمن (به‌طور کلی تمام کشورهای عرب زبان)  عراق[۶]
۲۵ مارس		اسلوونی
۷ آوریل		ارمنستان
اولین یکشنبهٔ مه	۲ مه در سال ۲۰۱۰ ۱ مه در سال ۲۰۱۱ ۶ مه در سال ۲۰۱۲	مجارستان  لیتوانی	موزامبیک  پرتغال	اسپانیا
۸ مه		کره جنوبی (روز والدین یا پدر و مادر)  پاکستان
۱۰ مه		السالوادور  گواتمالا	مکزیک
دومین یکشنبهٔ مه	۹ مه در سال ۲۰۱۰ ۸ مه در سال ۲۰۱۱ ۱۳ مه در سال ۲۰۱۲	آنگویلا  آروبا  استرالیا  اتریش  باهاما  باربادوس  بلژیک  هندوراس بریتانیا  برمودا  بونیر  بوتسوانا  برزیل  برونئی	کانادا  شیلی  چین†[۷]  کلمبیا  کرواسی  کوبا[۸]  کوراسائو  قبرس  جمهوری چک[۹]  دانمارک	دومینیکا  اکوادور  استونی  اتیوپی  فیجی  فنلاند  آلمان  ساحل طلا  یونان  گرنادا  گویان  هندوراس  هنگ کنگ  ایسلند  هند	ایتالیا  جامائیکا  ژاپن  لتونی*  لیختن‌اشتاین*  ماکائو  مالزی  مالت  میانمار  هلند  نیوزیلند  پاکستان  پاپوآ گینه نو  پرو[۱۰]	فیلیپین  پورتوریکو  سنت کیتس و نویس  سنت لوسیا  سنت وینسنت و گرنادین‌ها  ساموآ  سنگاپور  سنت مارتین  اسلواکی[۹]  آفریقای جنوبی  سری‌لانکا  سورینام	سوئیس  تایوان  تانگانیکا  تونگا  ترینیداد و توباگو  ترکیه  اوگاندا  اوکراین  ایالات متحده آمریکا  اروگوئه  ویتنام  ونزوئلا  زامبیا  زیمبابوه
۱۵ ماه مه		پاراگوئه همان روز Día de la Patria[۱۱]
۲۶ مه		لهستان “Dzień Matki”
۲۷ مه		بولیوی[۱۲]
آخرین یکشنبهٔ مه	۳۰ مه در سال ۲۰۱۰ ۲۹ مه در سال ۲۰۱۱ ۲۷ مه در سال ۲۰۱۲	الجزایر  جمهوری دومینیکن	فرانسه (اولین یکشنبهٔ ژوئن اگر عید پنجاهه در این روز باشد)  هند غربی فرانسه (اولین یکشنبهٔ ژوئن اگر عید پنجاهه در این روز باشد)	هائیتی[۱۳]  موریس  مراکش	سوئد  تونس
۳۰ مه		نیکاراگوئه[۱۴]
۱ ژوئن		مغولستان† (روز مادران و بچه‌ها)
دومین یکشنبهٔ ژوئن	۲۷ ژوئن در سال ۲۰۱۰ ۲۶ ژوئن در سال ۲۰۱۱ ۲۴ ژوئن در سال ۲۰۱۲	لوکزامبورگ
آخرین یکشنبهٔ ژوئن	۲۷ ژوئن در سال ۲۰۱۰ ۲۶ ژوئن در سال ۲۰۱۱ ۲۴ ژوئن در سال ۲۰۱۲	کنیا
۱۲ اوت		تایلند (روز تولد ملکه سیریکیت)
۱۵ اوت		کاستاریکا آنتورپ
دومین دوشنبهٔ اکتبر	۱۱ اکتبر در سال ۲۰۱۰ ۱۰ اکتبر در سال ۲۰۱۱ ۸ اکتبر در سال ۲۰۱۲	مالاوی
۱۴ اکتبر		بلاروس
سومین یکشنبهٔ اکتبر	۱۷ اکتبر در سال ۲۰۱۰ ۱۶ اکتبر در سال ۲۰۱۱ ۲۱ اکتبر در سال ۲۰۱۲	آرژانتین (Día de la Madre)
آخرین یکشنبهٔ نوامبر	۲۸ نوامبر در سال ۲۰۱۰ ۲۷ نوامبر در سال ۲۰۱۱ ۲۵ نوامبر در سال ۲۰۱۲	روسیه
۸ دسامبر (جشن بارداری پاکدامن)[۱۵]		پاناما[۱۶]
۲۲ دسامبر		اندونزی[۱۷]
دیگر گاه‌شمارها
رویداد	گاه‌شمار میلادی	کشور
۳۰ شواط	بین ۳۰ ژانویه و ۱ مارس	اسرائیل[۱۸]
بیشاخ ماه نو (ماتا تیرتا بونسی)	بین ۱۹ تا ۲۹ آوریل	نپال
۲۰ جمادی‌الثانی[n ۱]	۱ مه ۲۰۱۳	ایران[۱۹]

پیشینه جهانی و سنت‌ها

روز مادر ۱۴۰۲ در کشورها

روز مادر ۱۴۰۲در کشورهای آفریقایی

بیشتر کشورهای آفریقایی ابتکار داشتن یک روز مادر را از سنت‌های بریتانیا گرفتند؛ اما با وجود این در فرهنگ‌های گوناگون قارهٔ آفریقا، قبل از دورهٔ حمله اروپایی‌ها^{[n ۲]} به آن، جشن‌ها و مناسبت‌های زیادی برای مادران وجود داشته‌است.

روز مادر ۱۴۰۲آلمان

در دههٔ ۱۹۱۹ آلمان کمترین میزان زاد ولد در اروپا را داشت؛ و روند آن نیز شیب رو به پایین داشت. در آن زمان دلیل این مشکل به کار زنان در بیرون از منزل نسبت داده شد. در آن دوران راهی که به نظر گروه‌های صاحب نفوذ در جامعه (سیاست مداران چپ و راست، زنان کلیسا و گروه‌های فمینیست) رسید این بود که باید از مادران قدردانی شود اما بر سر چگونگی آن به توافق نمی‌رسیدند. تمامی گروه‌ها به این نتیجه رسیدند که مادر بودن را در جامعه با ارزش کنند و ارزش‌های مادری را در میان مردم رواج دهند. در سال ۱۹۲۳ در راستای این هدف همگی با (پذیریش به اتفاق آرا) هم به این نتیجه رسیدند که روزی به نام روز مادر (به آلمانی: Muttertag) را گرامی بدارند؛ تعطیلی در روز مادر نیز از آمریکا و نروژ گرفته شد.

استرالیا

در استرالیا، روز مادر ۱۴۰۲ در دومین یکشنبهٔ ماه مه جشن گرفته می‌شود ولی یک تعطیلی عمومی نیست. در این کشور، سنّت دادن هدیه به مادران در روز مادر اولین بار در سال ۱۹۲۴، توسط خانم «جانت هیدن»^[۲۰] که ساکن سیدنی بود، شروع شد. خانم هیدن در ملاقاتی که از یک بیمارستان^{[n ۳]} در نویینتون داشت، بیمارانی را دید که همگی مادرانی بسیار تنها و فراموش شده بودند؛ او برای اینکه آن‌ها را خوشحال کند سعی کرد که از سوی بچه‌های مدرسه‌های اطراف و مراکز تجاری محلی، نیروی پشتیبانی جمع‌آوری کند تا کمک مالی کافی برای دادن هدیه به تمام آن مادران تنها، فراهم شود. سال به سال میزان کمک جمع‌آوری شده توسط مراکز تجاری محلی و حتی شهردار بیش تر شد تا جایی که امروزه، در روز مادر، هدیه دادن به مادران بسیار معمول شده‌است. مردم استرالیا، معمولاً صبحانه را برای مادر خود به رخت خواب می‌آورند و به‌طور سنتی در روز مادر به مادرشان گل داودی را که ویژهٔ فصل پاییز است هدیه می‌دهند.

اسرائیل روز مادر ۱۴۰۲

در اسرائیل روز مادر در تاریخ ۳۰ شواط که روز درگذشت هنریتا سولد است، جشن گرفته می‌شود.

روز مادر ۱۴۰۲افغانستان

در افغانستان روز مادر همه ساله در ۲۴ جوزا تجلیل می‌شود

روز مادر ۱۴۰۲ ایران

در ایران روز مادر رسمی، ۲۰ جمادی‌الثانی زادروز دختر پیامبر اسلام، فاطمه زهرا است ^[۱۹]

از سال ۱۳۳۹، ۲۵ آذر سالروز تأسیس کانون حمایت از مادران و نوزادان به عنوان روز مادر گرامی داشته می‌شد.^[۲۱] این انجمن در سال ۱۳۱۹ به فرمان رضا شاه ایجاد شده بود.^{[نیازمند منبع]} پس از انقلاب ۱۳۵۷ تاریخ این روز تغییر کرد، برخی معتقدند این تغییر، برای جلوگیری از حرکت‌های جنبش زنان و تغییر شکل سنتی خانواده‌ها صورت گرفته‌است.^[۲۲][۲۳]

اما بر بنیان کتاب‌های «آثارالباقیه» و «التّفهیم» ابوریحان بیرونی، «زین‌الأخبار» گردیزی، «شرف‌نامه» نظامی گنجوی و «شاهنامه» فردوسی در فرهنگ ایران روز زن و روز مادر همزمان با جشن اسفندگان در پنجم اسفندماه بوده‌است. «اسفند» یا «اسپند» در فارسی، «سپندارمت» یا «سپندارمد» در پهلوی و «سپَنتَ آرمَیتی» در گات‌ها یکی از فروزه‌های اهورامزدا و در اوستای نو نام یکی از امشاسپندبانوان است که در جهان مینُوی نماد دوستداری و بردباری و فروتنی اهورامزدا و در این جهان نگهبان زمین و باروری و سرسبزی آن است. در گاه‌شماری ایرانی، دوازدهمین ماه از سال و پنجمین روز از هر ماه «اسفند» نام دارد، از این‌روی در روز اسفند از ماه اسفند یا پنجم اسفندماه، در آستانه بهار طبیعت و نو شدن زمین جشن اسفندگان برپا می‌شود.

روز مادر ۱۴۰۲ ایتالیا

روز مادر در ایتالیا برای اولین بار در ۱۲ مه سال ۱۹۵۷ در شهر آسیزی جشن گرفته شد. انتخاب چنین روزی، ابتکار اوتلو میگلیوسی، کشیش کلیسای محلهٔ توردیبتو^{[n ۴]} بود. این جشن بسیار موفق بود به گونه‌ای که یک سال پس از آن روز مادر در سراسر ایتالیا جشن گرفته شد؛ و پس از آن نیز، همواره در دومین یکشنبهٔ ماه مه بزرگ داشته شد.

بلغارستان

در بلغارستان روز مادر ۸ مارس، هم‌زمان با روز جهانی زن است.

پاکستان و روز مادر ۱۴۰۲ 

در پاکستان، روز مادر دومین یکشنبهٔ ماه مه‌است. در این روز بسیاری از رسانه‌های گروهی (شبکه‌های تلویزیونی) با ساز و آواز و برنامه‌های ویژه این روز را جشن می‌گیرند. پاکستانی‌ها در این روز با دادن هدیه و متن‌های زیبا به مادرانشان این روز را جشن می‌گیرند؛ و کسانی که مادرشان را از دست داده‌اند، برای آن‌ها دعا می‌کنند و به جای آن به کسانی که دوستشان دارند احترام می‌گذارند.

پرتغال روز مادر ۱۴۰۲

در پرتغال، روز مادر یا «Dia da Mãe» یک روز تعطیلی غیررسمی است که هر سال در اولین یکشنبهٔ ماه مه برگزار می‌شود و گاهی با روز کارگر هم‌زمان می‌گردد.

ترکیه

در ترکیه روز مادر در ۸ مارس جشن گرفته می‌شود.

روز مادر ۱۴۰۲ جمهوری چک

در جمهوری چک روز زن تا قبل از فروریختن دیوار برلین، سال ۱۹۸۹ جشن گرفته می‌شد. پس از استقلال کشور در سال ۱۹۹۳، جمهوری چک تصمیم گرفت که روز مادر و روز ولنتاین را جشن بگیرد. اما از نظر مردم چک، این دو روز بیش تر جنبهٔ تجاری و ساختگی دارند و از محبوبیت کمی برخوردارند. البته امروزه میزان فروش گل در روز زن به میزان آن در روز مادر و روز ولنتاین نزدیک می‌شود.^[۹]

زلاند نو

در زلاند نو، روز مادر دومین یکشنبهٔ ماه مه‌است و روز تعطیلی عمومی نیست.

ژاپن

در ژاپن در دوره شووا، روز مادر، زادروز ملکه کوگو مادر امپراتور آکی‌هیتو بود؛ در روز ۶ مارس. گرامی داشت روز مادر در سال ۱۹۳۱ زمانی که اتحادیهٔ زنان شاهنشاهی تشکیل شد، مورد بحث قرار گرفت. در سال ۱۹۳۷ اولین جلسهٔ «ستایش مادران» در ۸ مه برگزار شد و حدود سال ۱۹۴۹، جامعهٔ ژاپن تصمیم به جشن گرفتن روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه مه گرفت؛ مانند دیگر کشورها. امروزه در روز مادر مردم به یکدیگر انواع گل مانند میخک و رز را به عنوان هدیه می‌دهند.

جهان عرب و روز مادر ۱۴۰۲

روز مادر در بیشتر کشورهای عربی روز ۲۱ مارس (آذار) (با نام (به عربی: عید الأم) در تونس (به عربی: عید الأمهات))است. این روز اولین بار در مصر توسط روزنامه‌نگاری به نام مصطفی امین^[۲۴] در کتابی با نام Smiling America در سال ۱۹۴۳ معرفی شد؛ اما از فکر او چشم پوشی شد تا اینکه مصطفی امین داستان مادر بیوه‌ای را شنید که تمام زندگی اش را صرف بزرگ کردن پسرش کرد تا روزی که پزشک شد، ازدواج کرد و بدون آنکه یادی از مادرش کند و از او حق‌شناسی کند او را تنها گذاشت؛ این امر امین را بر آن داشت تا روزی با نام روز مادر را به همه معرفی کند. فکر او ابتدا به وسیلهٔ رئیس‌جمهور وقت جمال عبدالناصر، به سخره گرفته شد ولی پس از آن او کم‌کم مجبور به پذیرش این روز شد و در نهایت روز مادر برای اولین بار در ۲۱ مارس ۱۹۵۶ جشن گرفته شد. این تلاش در دیگر کشورهای عربی نیز صورت گرفت.

زمانی که مصطفی امین بازداشت و زندانی شد، تلاش شد تا نام «روز مادر» به «روز خانواده» تغییر کند چون همیشه حکومت سعی می‌کرد تا مانع از یادآوری نام مؤسس آن در ذهن مردم شود. در نهایت هیچ‌یک از این تلاش‌ها به نتیجه نرسید و مردم عرب روز مادر را جشن می‌گیرند و سرودهای سنتی نیز که در آن برای مادران می‌خوانند بسیار شهرت یافت.

روز مادر ۱۴۰۲ فرانسه

در فرانسه به دلیل هشدارهایی که به کم بودن میزان زاد ولد در این کشور بود؛ در بین سال‌های ۱۸۹۶ تا ۱۹۰۴ تصمیم گرفته شد تا از مادران خانواده‌های بزرگ قدردانی شود.^[۲۵] سربازان آمریکایی جنگ جهانی اول که در فرانسه جنگیده بودند، تعطیلی‌های آمریکا را در فرانسه بسیار شناسانده بودند؛ آن‌ها هر سال در روز مادر تعداد زیادی نامه به کشورشان می‌فرستادند که اتحادیهٔ فرانسوی-آمریکایی‌ها برای این روز کارت تبریک آماده کرده‌است.^[۲۵] در سال ۱۹۱۸ شهر لیون تصمیم گرفت روزی به نام «روز مادران» (به فرانسه: journée des Mères) را جشن بگیرد اما در نهایت تصمیم بر آن شد تا «روز ملی مادران خانواده‌های پرجمعیت» (به فرانسه: Journée Nationale des Mères de familles nombreuses) جشن گرفته شود. این عنوان تأثیر مبارزه با کاهش جمعیت بیشتری نسبت به عنوان آمریکایی داشت.^[۲۵] در سال ۱۹۲۰ دولت فرانسه با دادن نشان‌های افتخار به مادران خانواده‌های بزرگ، این روز را به عنوان روز مادران خانواده‌های بزرگ، رسمی‌کرد.^[۲۶]

در سال ۱۹۴۱ با دعوت فیلیپ پتن، دولت ویشی در زمان جنگ، این روز را به عنوان سیاستی برای تشویق خانواده‌های بزرگ، گرامی‌داشت. امروزه در روز مادر از تمامی مادران، حتی آن‌ها که خانوادهٔ کوچکی دارند قدردانی می‌شود.^[۲۶] در سال ۱۹۵۰ قانونی تصویب شد که به واسطهٔ آن باید به‌طور رسمی از مادران فرانسوی قدردانی می‌شد و مبلغی به آن‌ها پرداخت می‌شد؛ این گرامی‌داشت باید در آخرین یکشنبهٔ ماه مه در روز جشن مادران (به فرانسه: Fête des Mères) انجام می‌شد. البته اگر روز عید پنجاهه با این روز هم‌زمان می‌شد جشن مادران به اولین یکشنبهٔ ماه ژوئن منتقل می‌شد. در سال ۱۹۵۶، بخشی از بودجه برای این کار کنار گذاشته شد. در سال ۲۰۰۴ مسئولیت این کار بر عهدهٔ وزیر مسئول خانواده گذاشته شد.

در طول دههٔ ۱۹۵۰ دلایل بزرگداشت این روز، مانند حس وطن‌پرستی یا افزایش تعداد تولد فراموش شد، امروزه روز مادر بیشتر به یک رویداد تجاری تبدیل شده‌است.^[۲۵]

روز مادر ۱۴۰۲  کانادا

در کانادا روز مادر در دومین یکشنبهٔ ماه مه جشن گرفته می‌شود (البته این روز یک تعطیلی رسمی نیست) به این صورت که افراد به مادرشان یا مادربزرگشان یا زنان ویژه در خانواده هدیه می‌دهند و جشن کوچکی برگزار می‌کنند. در دیگر ملت‌های غربی مانند آمریکا، انگلستان و استرالیا جشن روز مادر بسیار کوچکتر است؛ مردم کانادا به مادران خود بیشتر ابراز محبت می‌کنند.

مجارستان روز مادر ۱۴۰۲ 

در مجارستان روز مادر در اولین یکشنبهٔ ماه مه جشن گرفته می‌شود.

نیکاراگوئه روز مادر ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳

در نیکاراگوئه، روز مادر یا «Día de la Madre» از سال‌های اول دههٔ ۱۹۴۰ در ۳۰ مه جشن گرفته می‌شود؛ این روز از سوی رئیس‌جمهور وقت «آناستازیو سوموزا گارسیا» انتخاب شده بود، چون این روز، روز تولد مادر شوهرش، خانم «کازیمیرا ساکازا» بود.

یونان روز مادر ۱۴۰۲

در یونان روز مادر در دومین یکشنبه ماه مه جشن گرفته می‌شود.