از کجا بفهمیم اختلال حرکت متناوب در عضوى از بدنم داریم؟

اختلال حرکت متناوب یا اختلال حرکت دوره ای اندام مربوط به یک بیمارى خواب نادر است که باعث می شود دست ها یا پاها به طور غیرقابل کنترل و مکرر در طول خواب تکان بخورند. البته باید از سایر بیماری ها مانند سندرم پای بی قرار که می تواند علائم مشابهی داشته باشد، جدا شود.

همچنین درمان ممکن است مشابه درمان سندرم پای بیقرار باشد.

اختلال حرکتی دوره ای اندام  Periodic Limb Movement Disorder (PLMD) باعث می شود دست ها یا پاها به طور مکرر در طول خواب حرکت کنند. این یک بیماری غیر معمول است و تعداد مبتلایان و یا حتى علت را نیز نمیدانیم. اما، اگر PLMD دارید، علائمش می تواند در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند. حرکات مکرر دست ها یا پاها در طول شب خواب را مختل می کند و منجر به خواب آلودگی و خستگی در طول روز می شود(منبع).

به خواندن ادامه دهید تا در مورد علائم و علل PLMD و همچنین نحوه درمان و مقابله با آن بیشتر بدانید.

علائم اختلال حرکت دوره ای اندام چیست؟

اگر مبتلا به PLMD هستید، دست ها و پاهای شما به صورت دوره ای و مکرر در هنگام خواب حرکت می کنند. این حرکات نام خاص خود را دارند و به آنها حرکات دوره ای اندام خواب (PLMS) می گویند.

PLMS در واقع می تواند به عنوان بخشی از سایر اختلالات خواب مانند آپنه انسدادی خواب، سندرم پاهای بی قرار و نارکولپسی رخ دهد. PLMS همچنین با افزایش سن بیشتر رخ می دهد و در ۳۴ درصد از افراد بالای ۶۰ سال دیده می شود(منبع).

با این حال، PLMS همیشه خواب را مختل نمی کند، و همیشه به این معنی نیست که شما PLMD دارید. PLMD زمانی رخ می دهد که افزایش تعداد PLMS منجر به موارد زیر شود:

منابع اختلال خواب

خواب آلودگی در طول روز

اختلال خواب چیست ؟ در PLMD، حرکات تکراری معمولاً در پاها اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند روی بازوها نیز تأثیر بگذارد. ممکن است لرزش یک یا هر دو پا را مشاهده کنید. می تواند در انگشتان پا، مچ پا، زانو یا باسن اتفاق بیفتد و ممکن است بخشی از پاها یا کل اندام را درگیر کند.

این حرکات شبیه تکان دادن یا لگد زدن به نظر می رسند و در فواصل زمانی منظم – معمولاً هر ۳۰ ثانیه یکبار انجام می شوند. معمولا در نیمه اول شب اتفاق می افتد.

مهم است که بدانید این حرکات به خودی خود اتفاق می‌افتند و نمی‌توان آنها را در هنگام خواب کنترل کرد. شما خودتان متوجه حرکات اندامتان نخواهید شد، اما شخص دیگری که با شما می‌خوابد یا خواب شما را تماشا می‌کند ممکن است در مورد آنها به شما بگوید.

چگونه اختلال حرکت دوره ای اندام را تشخیص دهیم؟

PLMD اختلال حرکت متناوب با استفاده از پلی سومنوگرافی یا مطالعه خواب تشخیص داده می شود. در این نوع مطالعه،  شما را در طول شب هنگام خواب تحت نظر دارند و می تواند در تشخیص مشکلات مختلف خواب مفید باشد.

در طول مطالعه خواب، بر حرکات اندام شما نظارت می شود تا مشخص شود که هر چند وقت یکبار رخ می دهد. تشخیص PLMD زمانی انجام می شود که بیش از ۱۵ حرکت دوره ای اندام در هر ساعت خواب در بزرگسالان (یا بیش از ۵ حرکت در کودکان) رخ دهد(منبع).

برای تشخیص PLMD، حرکات اندام باید خواب را تا حدی مختل کند که خواب‌آلودگی در طول روز مانع از انجام فعالیت‌های منظم شما شود.

از آنجایی که حرکات اندام که در PLMD رخ می دهد شبیه دیگر بیمارى هاى خواب است، مهم است که علل دیگر را رد کنید، از جمله:

1. سندرم پاهای بی قرار
2. آپنه انسدادی خواب
3. نارکولپسی
4. اختلال رفتاری خواب REM
5. گرفتگی عضلات پا در شب
6. انقباض عضلانی هنگام به خواب رفتن (میوکلونوس هیپنیک)

PLMS همچنین می تواند در سایر مشکلات پزشکی یا عوارض جانبی دارو دیده شود. سایر مشکلات پزشکی مرتبط با PLMS عبارتند از:

1. اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)
2. بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)
3. نارسایی کلیه
4. کمبود آهن
5. نوروپاتی محیطی
6. بیماری پارکینسون
7. بارداری

داروهایی که می توانند باعث PLMS شوند عبارتند از:

1. برخی از داروهای ضد افسردگی مانند بازدارنده بازجذب سروتونین (SSRIs)
2. آنتی هیستامین ها
3. برخی از داروهای ضد تهوع (مانند پروکلرپرازین)
4. لیتیوم
5. مسدود کننده های کانال کلسیم

اگر فکر می کنید مبتلا به PLMD هستید، در مورد علائم خود با پزشک صحبت کنید. زیرا آنها پلی سومنوگرافی را توصیه کنند یا شما را به متخصص خواب ارجاع میدهند. متخصصان خواب، پزشکانى هستند که آموزش های بیشتری در زمینه طب خواب دریافت می کنند. آنها در اختلالات خواب متخصص هستند و می توانند به تشخیص و درمان کمک کنند(منبع).

چگونه اختلال حرکت متناوب درمان می شود؟

PLMD با استفاده از داروهای مشابهی که برای درمان سندرم پای بیقرار (RLS) استفاده می شود، درمان می شود. این به این دلیل است که PLMS در هر دو حالت قابل مشاهده است. همچنین RLS شایع تر است و تحقیقات بیشتری در مورد درمان آن انجام شده است.

طبق دستورالعمل‌های اخیر آکادمی پزشکی خواب آمریکا، داروهای زیر باعث کاهش حرکات اندام در افرادی که RLS دارند و همچنین ممکن است در PLMD مفید باشد(منبع):

1. پرامیپکسول (Mirapex)
2. روپینیرول (Requip)
3. روتیگوتین (Neupro)
4. کاربی دوپا -لوودوپا  (Stalevo)
5. گاباپنتین (نورونتین)
6. پرگابالین (Lyrica)

مهم است بدانید که این داروها در بیماران مبتلا به PLMD مورد مطالعه قرار نگرفته اند، بنابراین نمی توان گفت که چقدر موثر هستند. داروهایی که نشان داده شده است در مطالعات کوچک روی افراد مبتلا به PLMD کمک می کنند عبارتند از:

1. ملاتونین
2. کلونازپام (کلونوپین)
3. والپروات
4. سلژیلین (الدپریل)

برخی از این داروها توسط FDA برای درمان RLS یا PLMD تایید نشده اند، اما می توانند بدون نسخه استفاده شوند(منبع).

چگونه با اختلال حرکت دوره ای اندام کنار بیایم؟

زندگی با یک اختلال خواب مانند PLMD می تواند بسیار دشوار باشد و انجام فعالیت های روزانه شما  بسیار دشوار تر است زیرا اغلب احساس خواب آلودگی و خستگی می کنید. علاوه بر صحبت با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی برای بهبود خواب، می توانید به دنبال سازمان های حمایت از این بیماران باشید. یافتن سایر افراد با علائم مشابه یا مشکلات خواب می‌تواند کمک هاى لازم را برای مدیریت آسان‌تر فراهم کند.

نتیجه

احساس خواب آلودگی در طول روز می تواند عملکرد شمارا را دشوار  کند و در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند. گاهی اوقات می دانیم که چرا خوب نمی خوابیم، اما گاهی اوقات بد خوابی ناشی از اختلال خواب است که برای تشخیص و درمان نیاز به توجه ویژه دارد.

PLMD یک مشکل نادر خواب است که تأثیر منفی بر کیفیت زندگی دارد. خبر خوب این است که درمان هایی وجود دارد که می تواند کمک کند. اگر در تلاش برای داشتن خواب با کیفیت هستید، حتماً این موضوع را با ارائه پزشک خود در میان بگذارید تا بدانید چه چیزی مانع خواب شما می شود.